od kilku lat nasze stowarzyszenie organizuje w ramach cyklu pn. Kaliski Tygiel Kulturowy imprezy artystyczne i edukacyjne poświęcone tematyce wielokulturowej przeszłości Kalisza: koncerty, wieczory autorskie, spektakle, warsztaty, konkursy literackie dla młodzieży itd. Od 3 lat wpisujemy we współpracy z Centrum Kultury i Sztuki w kalendarz Tygla obchody Międzynarodowego Dnia Pamięci o Ofiarach Holokaustu (2014) w rocznicę wyzwolenia obozu Auschwitz-Birkenau oraz obchody Dnia Judaizmu w Kościele katolickim (2016), który ma służyć odkrywaniu więzi łączących obie religie. Do udziału w tych przedsięwzięciach, a także do ich współtworzenia, zapraszamy młodzież. Również w tym roku planujemy imprezę pod hasłem XX Dnia Judaizmu w Kościele katolickim, na którą zapraszamy uczniów i nauczycieli II Liceum Ogólnokształcącego im. T. Kościuszki w Kaliszu.
W programie:
- Uczniowie Zespołu Szkół Techniczno-Elektronicznych przedstawią krótko historię Żydów kaliskich oraz
- zaprezentują książkę autorstwa Jehudit Kafri pt. Zosia. Od Doliny Jezreel do Czerwonej Orkiestry, opartą na faktach opowieść o Zofii Poznańskiej, anonimowej bohaterce II wojny światowej, pośmiertnie odznaczonej przez państwo Izrael orderem za walkę z nazizmem (ojciec pisarki i bohaterka książki pochodzili z Kalisza).
- W dalszej części spotkania zapraszamy do wysłuchania piosenek Rozmark Café w wykonaniu Patrycji Kliber. Program pt. Była tu kiedyś ulica Złotato w pełni autorski projekt, ale również „w pełni kaliski”: od tematyki, poprzez twórców, po wykonawców. Rozmark Café w sentymentalny i obrazowy sposób przywołuje nieistniejący świat kaliskich Żydów. Współczesne teksty Anety Kolańczyk i Izabeli Fietkiewicz-Paszek do których muzykę skomponowała skrzypaczka Filharmonii Kaliskiej, Irena Piechota, tworzą spektakl przepełniony klimatem dawnego sztetla, duchem tamtej codzienności, a jednocześnie dramatycznymi historiami inspirowanymi prawdziwymi biografiami kaliszan.
- Na koniec Izabela Fietkiewicz-Paszek, która w lutym bierze udział w tygodniowym seminarium w Instytucie Pamięci Męczenników i Bohaterów Holocaustu w Jerozolimie, opowie o idei Yad Vashem.
Liczymy na to, że urozmaicony, interdyscyplinarny przekaz będzie punktem wyjścia dla dalszych zajęć dotyczących historii lokalnej, historii i kultury Żydów oraz Zagłady, a także umocni grunt dla dyskusji i działań wychowawczych służących przeciwdziałaniu dyskryminacji, uprzedzeniom i postawom prowadzącym do wykluczenia innego z powodów narodowościowych, kulturowych czy religijnych.
podziękowania dla Joanny Michalskiej za rysunek na plakat
W czwartek, 23 lutego 2017, w Centrum Kultury i Sztuki w Kaliszu odbyły się obchody XX Dnia Judaizmu w Kościele katolickim. Spotkanie zaczęło się o godzinie 11:00. Oprócz uczniów Zespołu Szkół Techniczno-Elektronicznych, pojawili się również uczniowie dwóch klas z II Liceum Ogólnokształcącego im. Tadeusza Kościuszki, a także uczniowie ze szkoły w Piotrowie.
Wydarzenie rozpoczął Rozmark Café, w składzie: Patrycja Kliber – śpiew, Maksymilian Sulżyński – gitara, Jan Derbiszewski (uczeń ZSTE) – gitara oraz Paweł Kara – perkusja, wykonując utwór pt. „Dziś na Złotej”, którego słowa napisała Aneta Kolańczyk. Występ otrzymał spory aplauz od publiczności.
Następnie na scenę wyszedł kolejny uczeń Zespołu Szkół Techniczno-Elektronicznych, Wiktor Płuciennik, pełniący rolę prowadzącego całej imprezy, który oficjalnie powitał zgromadzonych gości w imieniu CKiS oraz Stowarzyszenia Promocji Sztuki Łyżka Mleka, czyli kolejno gospodarza i organizatora. Zakończywszy wstęp, Wiktor przybliżył publiczności losy ludności żydowskiej, której domem przez długi czas – od XII wieku aż do początku II wojny światowej – był Kalisz.
Po tej – jak sam to określił – wędrówce po kartach historii na scenie znów pojawiła się grupa Rozmark Café, by tym razem wykonać utwory: „Salomea”, „Łyżka Mleka” i „Skrzypek” (których tekst napisała pani Izabela Fietkiewicz-Paszek). Należy pamiętać, że wszystkie piosenki nawiązują oczywiście do historii i losów Żydów. Dwa ostatnie utwory były inspirowane obrazami Marca Chagalla i nimi były też ilustrowane przy pomocy projektora. Rozmark Café został po raz kolejny nagrodzony zasłużonymi, gromkimi brawami.
Po tym występie nadszedł czas na kolejną część spotkania; Wiktor Płuciennik zaprosił na scenę kolegę z klasy – Marcina Madajkę – który wykorzystując swoje umiejętności z zakresu tzw. „storytelling’u” opowiedział pokrótce zgromadzonej publiczności o początkach ludu żydowskiego, judaizmie samym w sobie, a także o jego podobieństwach do chrześcijaństwa. Marcin przybliżył również gościom postać Zofii Poznańskiej – anonimowej bohaterki II wojny światowej oraz treść książki autorstwa Jehudit Kafri, zatytułowanej „Zosia. Od Doliny Jezreel do Czerwonej Orkiestry”, opowiadającej o jej losach. Uczeń klasy IIE spisał się fenomenalnie, co potwierdziły oklaski zgromadzonych.
Mikrofon znów trafił w ręce Wiktora, by ten mógł opowiedzieć nieco o warunkach, w jakich mieszkali Żydzi w Kaliszu, a także wymienić kaliskie budynki i ulice charakterystyczne dla ich dawnych dzielnic.
W chwilę po zakończeniu jego przemówienia głos zabrała pani Izabela Fietkiewicz-Paszek. Przygotowana przez nią prezentacja ukazywała miejsca upamiętniające ofiary Holokaustu w Instytucie Pamięci Męczenników i Bohaterów Holokaustu Yad Vashem w Jerozolimie, w tym Muzeum Historii Holokaustu oraz Dolinę Gmin. Wyświetlone zostało wiele zdjęć pomników, tablic czy też specjalnych sal poświęconych Żydom zamordowanym w okresie II wojny światowej, których symbolika i zawsze obecny komentarz pani Paszek zmuszały do refleksji.
Następnie publiczność znów miała okazję posłuchać śpiewu Patrycji Kliber, która wraz z Rozmark Café wykonała utwory „Hej, Aaronie”, „Wróciłam tu” (których słowa również napisała Aneta Kolańczyk) oraz „Shalom”, będący ostatnią piosenką artystów.
Finałem spotkania był film „Jeśli przeżyjesz. Historia Szmulika Szilo”.
Po godzinnym seansie, około godziny 13:30 Wiktor Płuciennik po raz ostatni wyszedł na scenę, by pożegnać się i podziękować za przybycie wszystkim, zwłaszcza tym, którzy brali czynny udział w wydarzeniu.
Konrad Maciaszek
ZSTiE, kl. II E
ps.
Wybrane głosy uczniów kl. I technikum po udziale w spotkaniu:
- Nigdy wcześniej nie słyszałem o Yad Vashem. (…) Dowiedziałem się też, ilu Żydów mieszkało w Kaliszu. (…) Całe spotkanie było ciekawie poprowadzone.
- Cały spektakl uświadomił mi, jak wyniszczający był Holocaust (..). Wiedziałem wcześniej o żydowskich mieszkańcach Kalisza, ale nie spodziewałem się, że stanowili niekiedy nawet 50% ludności. Zaciekawiło mnie też pokazanie Yad Vashem, miejsca pamięci ofiar, męczenników, bohaterów Holocaustu, które z chęcią odwiedzę w przyszłości.
- Po wczorajszym spotkaniu dowiedziałem się wielu nowych informacji. Np. nie wiedziałem wcześniej o Yad Vashem. Chcielibyśmy więcej takich wyjść.
- Bardzo ciekawy wykład o Holokauście. Wcześniej słyszałem już o tym, ale teraz dowiedziałem się wielu faktów. (…) Holokaust jest tematem, o którym powinno się mówić.
- To wyjście dało mi bardzo dużo. Dowiedziałem się wielu nowych rzeczy z historii, o których nie miałem pojęcia. Dowiedziałem się, że miliony ludzi zostało zamordowanych, w tym małe dzieci. Usłyszałem przerażająca historię człowieka, któremu na szczęście udało się przeżyć [film].
- Dowiedziałem się o instytucji Yad Vashem. Film był ciekawy. Spotkanie było bardzo ciekawie przeprowadzone. Poznałem historię żydowskiego Kalisza. Wiem już, gdzie była synagoga, i jak wyglądała dzielnica żydowska. Fajna muzyka. Częściej powinno się organizować takie wyjścia.
- Film, który oglądałem, był w niektórych momentach bardzo dramatyczny, przejrzałem przez to „na oczy”, ponieważ dowiedziałem się o dramatach Żydów, którzy umarli tak naprawdę za nic. Wypowiedzi wszystkich prowadzących tez bardzo mnie pootwierały, rzuciły nowe światło. I choć tak naprawdę nie interesuję się historią, to to, co zobaczyłem, bardzo mocno mnie uderzyło.
- Wczorajszy dzień dostarczył mi całkiem sporo informacji. Sporo rzeczy już wiedziałem. Ale np. nie sądziłem, że istnieje takie miejsce, gdzie wszystko jak tak zobrazowane, pokazane, zebrane. Te zdjęcia „wymazanych ludzi”. I że tych „wymazanych” ludzi można liczyć w milionach! Chwała tym, co przywrócili połowie z nich tożsamość [w odniesieniu do Sali Imion].
- Spotkanie uświadomiło mi wiele. Dowiedziałem się o Holokauście tego, czego nie wiedziałem. Super przekaz. Łatwy do zrozumienia. Nie słyszałem wcześniej o Yad Vashem. Ale teraz już wiem, co to jest. Wiem wiele więcej o Zagładzie Żydów (…).
- (…) Dowiedziałem się o przerażających rzeczach, których doświadczyli Żydzi.
- Film dał mi wiele do myślenia. Oglądając osobę, która naprawdę to przeżyła, a nie np. słuchając nauczyciela na lekcji, ma się zupełnie inne uczucia. (…) Słuchając tego pana zastanawiałem się, czym mogą się kierować ludzie, robiąc tak potworne rzeczy.